Als Shakti, een van mijn katten (die op bovenstaande foto pas negen weken oud was) moe is, dan is dat makkelijk te zien. Ze krijgt mini-poezenwalletjes onder haar ogen. Voor mijzelf is het altijd moeilijker om te bepalen dat ik moe ben. Of, en dat zou heel goed kunnen, ik kijk niet vaak genoeg in de spiegel om te signaleren dat ik ook wallen heb…

Wel ben ik ondertussen andere signalen gaan herkennen, waardoor ik weet dat ik te moe ben of te druk ben (zodat ik straks te moe zal zijn). Wellicht helpt dit lijstje jou om de signalen voor jezelf ook te inventariseren, te herkennen en er wat mee te doen.

10. Te veel op sociale media

Een duidelijk teken dat ik te moe ben en even niets moeilijks aankan en alleen maar hapklare brokken wil, is als ik merk dat ik gedurende de dag steeds naar Facebook, Twitter, Instagram of YouTube klik. Even iets makkelijks, even iets leuks, even niet nadenken. Helaas levert het bezoek meestal uiteindelijk geen fijn gevoel op, vooral omdat ik er veel te lang blijf hangen en soms het hele cirkeltje meermalen herhaal. Opvallend is dat ik dit juist doe op rustige dagen, die dan vaak volgen op (te) volle dagen.

9. Kleine klusjes schuif ik voor me uit

Op allerlei gebieden zijn er kleine klusjes die nog gedaan moeten worden; nog even dat mailtje beantwoorden, of dat appje, een telefoontje plegen, een klein versteldingetje doen waar ik me al heel lang aan erger, dat lampje vervangen. Wanneer ik moe ben of te druk ben, schuif ik dat soort klusjes eindeloos voor me uit. En zoals iedereen weet; daar worden ze niet kleiner van maar alleen maar groter. Hoe langer ze op mijn (mentale) to-do-lijst staan, hoe rottiger ze lijken. Bijzonder bij dit gedrag is dat ik het niet in mijn werk vertoonde, maar wel op mijn vrije dagen. Dan hoef ik even niets, dus doe ik dit ook niet, lijkt de gedachte te zijn.

8. De ochtenden zijn gehaast

In plaats van ruim op tijd opstaan, rustig in bed koffiedrinken, de tijd hebben om te lezen voordat er gegeten, gedoucht en aangekleed moet worden, zijn de ochtenden gehaast. We blijven zo lang mogelijk liggen, duwen een paar keer op snooze en een van ons blijft nog in bed liggen op het moment dat de ander aan het douchen is. En dan snel, snel de deur uit om op tijd te zijn. Wat we op dat moment ook voor ochtendroutine hebben die ruimte geeft aan onszelf, gaat de deur uit. Een heel duidelijk teken dat we moe zijn.

7. Het huis wordt niet meer schoongemaakt

Schoonmaken is nooit mijn lievelingsklus. Maar als ik moe ben of te druk, dan al helemaal niet. Ik ga toch niet op het moment dat ik eindelijk zit weer opstaan om te stofzuigen, de was te doen, het fornuis schoon te maken?! Bovenal is de structuur eruit en worden dingen dus niet regelmatig gedaan maar pas als het echt niet langer kan wachten. En, wat ik zelf altijd een veeg teken vind, pas als we bezoek krijgen.

6. Er wordt niet meer gekookt

Het meest ondermijnende teken van te druk en te moe, is dat ik geen energie meer steek in koken. We eten snel en makkelijk of we halen wat. Het ontzettend lullige daarvan is dat het gehaalde of snel en makkelijke eten veel minder gezond is dan wanneer we zelf uitgebreider koken. En dat het daardoor de energie die er toch al niet is, bepaald niet opbouwt.

5. Te veel aandacht voor de details en niet de grote lijn

De momenten dat ik me druk aan het maken ben over allerlei kleine dingen, weet ik dat ik te druk ben of te moe. Ik kan dan veel minder de belangrijke dingen van de onbelangrijke dingen onderscheiden, maak me zorgen zonder dat ik me zorgen wil maken, ben bezig met gisteren en morgen in plaats van vandaag.

4. Ik word kribbig

Een van de vervelendste signalen vind ik als ik merk dat ik kribbig word. En helaas zijn het niet de mensen in mijn ruime cirkel die dat merken, maar met name de allerliefste: Patrick. Dan vraagt Patrick iets aan me en antwoord ik kortaf. Of erger nog: mijn lontje is dan veel te kort en ik ben heel snel veel te kwaad. Mijn reacties zijn niet in proportie en relativeren lukt me maar moeizaam.

3. Een groot verschil tussen moeten en mogen

Op de momenten dat ik te druk en te moe ben, woedt er een strijd in mij tussen moeten en mogen. Ik ben me bewust van alle dingen die ik vind dat ik moet, zoals veel dingen die op deze lijst genoemd worden: schoonmaken, gezond eten, rust nemen, mediteren, attent zijn naar anderen. Maar die vertik ik, omdat ik het gevoel heb dat ze moeten. En moeten wil ik niet. Ik wil alleen maar mogen. Dus vertrek ik naar sociale media, filmpjes kijken, luieren. En ondertussen knaagt het superego door…

2. Ik vind de dagen te kort

Een veeg teken van vermoeidheid en vooral ook van te druk zijn, is dat ik aan het einde van de dag nog niet wil gaan slapen (ondanks dat ik die slaap zo hard nodig heb) omdat ik het gevoel heb dat ik nog niet genoeg leuke dingen of dingen voor mezelf heb gedaan die dag. Nog niet de tijd heb gehad om te lezen, te ontspannen, even niets te doen. En dan voel ik me bekocht als ik al ‘moet’ gaan slapen. En heel ontevreden. Dan weet ik dat ik te weinig voor mezelf zorg en te veel bezig ben met wat allemaal ‘moet’ (van mezelf).

1. Te veel ego en te weinig spirit

Per saldo komt het er op neer dat ik te veel leef vanuit de waan van de dag en te weinig vanuit wat ik ten diepste wil en wie ik ten diepste ben, op het moment dat ik te druk ben. Het is zelfs de vraag of ik te druk ben en het daardoor vergeet, of dat ik vergeet wat ik eigenlijk wil en ben en daardoor te druk (en uiteindelijk te moe) wordt. En dus is mijn zwaartepunt dieper leggen, de tijd nemen om stil te zijn, te mediteren, te herinneren, ongelofelijk belangrijk.

De signalen gebruiken

Voor mij werkt het maken van deze lijst en het dus herkennen van de signalen. Aan de ene kant werkt het doordat ik op dit moment herken dat ik sommige dingen ineens weer wel ga doen. Ik heb ineens weer zin om te koken en ben recepten aan het uitzoeken. Ik pak ineens de stofzuiger en stofzuig een verdieping. Ik wil ineens weer mediteren. Allemaal signalen dat het beter met me gaat.

Aan de andere kant kan ik de lijst ook gebruiken om ten eerste te herkennen dat ik moe en druk ben en ten tweede de dingen om gaan draaien om te zorgen dat ik uitrust en rust voor mezelf creëer. Dus weer een menu invoeren. Of weer gaan mediteren. Of de ochtendroutine in ere herstellen. Of de tablet met sociale media eens links laten liggen.

En? Hoe werkt het voor jou?